PARTHENON
Heykelde günümüzde rekonstrüksiyonu en başarılı yapılan bölüm kalkan (aspis) Plinius kalkanın dış kısmında amazonlar savaşını, iç kısmında ise devlerin savaşının resmedildiğini aktarır. Muhtemeldir ki figürler kalkan üzerinde yaldızlı gümüş veya bronz malzemeden yapılmıştı. Amazonların Yunanlılarla savaştığı dış yüzeyin tam ortasında tıpkı tanrıçanın göğsü zerinde olduğu gibi Gorgon Medusa'nın başı yer alır. Son olarak söylememiz gereken Athena'nın elinde tuttuğu Nike'nin bir görüşe göre bir ağaç kütüğü bir başka görüşe göre ise yüksek bir sütun üzerinde durduğu yönündedir.
Atina Akropolü’nde yer alan yapı tanrıça Athena’ya adanan Parthenon tapınağıdır. Athena kentin koruyucu tanrısıydı. Yapı mimarisi İ.Ö 447 de başlanmış 438 yılında ise faaliyet sona ermiştir. Bu dönemde Athena gücüne doruk noktasında kullanıyordu. Dekorasyon ve süsleme işi ise İ.Ö 432 yılına kadar devam etmiştir. Bu yapı Klasik Çağ Yunanistan’ın en önemli yapısı olarak ve Dor düzeninin en gelişkin örneği olarak karşımıza çıkar. Yanı sıra mimariye bağlı heykellerde Klasik Çağ Yunan sanatını teşkil eder. Bu gördüğümüz yapı evvelden yine burada bulunan daha eski bir Athena tapınağı yerine yapılmıştır. Eski Parthenon olarak adlandırılan bu eski yapı İ.Ö 487 Pers istilası sonucunda yıkılmıştır.
Kült Heykeli (Athena Parthenos)
Phidias'ın yaptığı chryselephantine heykelin orjinaline bugüne dek ulaşılmamıştır. Geç Antik çağdaki akıbeti de belirsizdir. Belki Constantinople (İstanbula) götürülerek imha edilmiş olma ihtimali vardır. Heykel Parthenon cellasının ortasında duruyordu. Doğu kapısına dönüktü. Çevresini doğu tarzı sütunlar sarmıştı. Heykelin önünde kapıya doğru uzanan ve tüm koridoru kaplayan bir su havuzu mevcuttu. Bu havuz fildişi malzemenin nemli kalmasını sağlar. Aynı zamanda kapı açıklığından süzülen ışığı yansıtır. Muhtemelen kapının iki yanındaki pencerelerden gelen ışık heykelin üzerine yansıyarak onu aydınlatıyordu. Heykelin küçük kopyalarından ve bazı diğer kopyalardan (Pergamon kitaplığının Athena heykeli gibi) bilgi sahibi oluyoruz.
Plinius, heykelin 26 kubit yaklaşık 11.5m yükseklikte olduğunu söyler. Pausanias ise nehrin ortasında bir sfenks ve onun iki yanında gryphonlar olduğunu aktarır. Aynı zamanda Athena'nın göğüslüğünün üzerinde fildişinden bir medusa başı ve elinde 4 kubit yüksekliğinde bir Nike (Zafer Tanrıçası) olduğunu söyler. Ayakları dibinde ise bir mızrak, bir kalkan ve bir yılan bulunmaktadır. Kaide üzerinde Pandora'nın duruşu ve 20 tanrının da olduğu anlatılır. Athena'nın sandaletin de ise Kenraur ve Lapith mücadelesi anlatılıyor.
Atina Akropolü’nde yer alan yapı tanrıça Athena’ya adanan Parthenon tapınağıdır. Athena kentin koruyucu tanrısıydı. Yapı mimarisi İ.Ö 447 de başlanmış 438 yılında ise faaliyet sona ermiştir. Bu dönemde Athena gücüne doruk noktasında kullanıyordu. Dekorasyon ve süsleme işi ise İ.Ö 432 yılına kadar devam etmiştir. Bu yapı Klasik Çağ Yunanistan’ın en önemli yapısı olarak ve Dor düzeninin en gelişkin örneği olarak karşımıza çıkar. Yanı sıra mimariye bağlı heykellerde Klasik Çağ Yunan sanatını teşkil eder. Bu gördüğümüz yapı evvelden yine burada bulunan daha eski bir Athena tapınağı yerine yapılmıştır. Eski Parthenon olarak adlandırılan bu eski yapı İ.Ö 487 Pers istilası sonucunda yıkılmıştır.
Kült Heykeli (Athena Parthenos)
Phidias'ın yaptığı chryselephantine heykelin orjinaline bugüne dek ulaşılmamıştır. Geç Antik çağdaki akıbeti de belirsizdir. Belki Constantinople (İstanbula) götürülerek imha edilmiş olma ihtimali vardır. Heykel Parthenon cellasının ortasında duruyordu. Doğu kapısına dönüktü. Çevresini doğu tarzı sütunlar sarmıştı. Heykelin önünde kapıya doğru uzanan ve tüm koridoru kaplayan bir su havuzu mevcuttu. Bu havuz fildişi malzemenin nemli kalmasını sağlar. Aynı zamanda kapı açıklığından süzülen ışığı yansıtır. Muhtemelen kapının iki yanındaki pencerelerden gelen ışık heykelin üzerine yansıyarak onu aydınlatıyordu. Heykelin küçük kopyalarından ve bazı diğer kopyalardan (Pergamon kitaplığının Athena heykeli gibi) bilgi sahibi oluyoruz.
Plinius, heykelin 26 kubit yaklaşık 11.5m yükseklikte olduğunu söyler. Pausanias ise nehrin ortasında bir sfenks ve onun iki yanında gryphonlar olduğunu aktarır. Aynı zamanda Athena'nın göğüslüğünün üzerinde fildişinden bir medusa başı ve elinde 4 kubit yüksekliğinde bir Nike (Zafer Tanrıçası) olduğunu söyler. Ayakları dibinde ise bir mızrak, bir kalkan ve bir yılan bulunmaktadır. Kaide üzerinde Pandora'nın duruşu ve 20 tanrının da olduğu anlatılır. Athena'nın sandaletin de ise Kenraur ve Lapith mücadelesi anlatılıyor.
Yorumlar
Yorum Gönder